“Ik dacht mensen met een burn-out zijn aanstellers.”

“Ik dacht dat ik niet kapot kon.”

Jeroen is een man die er vrolijk en sterk uitziet. Hij heeft een heldere open blik. Ik interview hem over zijn burn-out.

Er zit een rustige  jonge man voor mij.  In zijn open blik zie ik vriendelijkheid en zo klinkt zijn stem ook. Hij kan zich inleven in zijn oude zelf.

“In het jaar voor mijn burn-out werkte ik hard,  liep stage, deed een opleiding, ging scheiden, speelde veel app-games en mijn broer werd gek. Ik liep tegen mijn grens aan, maar wist eerst niet wat het was. Ik kon niet meer slapen, kreeg het benauwd als ik op mijn werk was, kon letterlijk geen ademhalen, claustrofobisch voelde het. En ik kreeg schokken door mijn lichaam bij het inslapen, een soort paniekreactie waardoor ik daarna weer klaarwakker was. Niet slapen is niet functioneren, ik had heel sterke fysieke signalen door mijn burn-out waardoor ik niet meer kon werken.”

Jeroen verteld dat hij in de eerste 2 maanden van zijn burn-out niet heeft gewerkt en heel veel buiten is geweest. Later vertelt hij over deze periode en wat dit hem heeft gebracht.

Welke stappen heb je gezet om het verhaal over je klachten te delen?  

“Na mijn re-integratie heb ik mijn team verteld over mijn klachten. Ik heb het voorbesproken samen met mijn psycholoog en leidinggevende. Ik heb gezegd, je ziet het niet, maar het is nog niet in orde. Ik heb ook verteld wat mijn klachten waren, niet slapen, claustrofobie en schokken door mijn lichaam. Iedereen snapt dat je dan niet kan werken. Dit heeft geholpen.”

Het delen van de klachten op een heldere manier noemt Jeroen de sleutel tot begrip. Hij heeft veel gehad aan het voorgesprek met psycholoog en leidinggevende. Het heeft hem ook geholpen om ander gedrag te laten zien op het werk.

Ik heb moeten bijsturen!

“Een burn-out dwingt je om te groeien. Ik heb moeten bijsturen! Ik was niet assertief, maar ik  ben ertoe gedwongen. Ik benoem nu het gedrag wat ik wil zien. Ik wilde een bepaalde taak van mijn collega’s niet meer controleren. Als ik dat deed en ik merkte daarbij dat er bepaalde onregelmatigheden waren dan werd ik boos en dit gaf weer veel stress. Ik heb aan mijn leidinggevende gevraagd deze taak niet meer te hoeven doen en zo is het ook gegaan.”

Wat ook heeft geholpen is psycho-educatie. Een aanname van Jeroen was; het maakt niet uit hoe ik mij voel, ik kan niet kapot. Hij heeft geleerd door psychologische hulp dat dit niet waar is en sneller te reageren op zijn interne feedbacksysteem. Een tijdindicatie, een soort tijdlijn voor herstel, dat had had hij gemist. Een indicatie, hier ben je nu, deze weg heb je nog te gaan, dat was fijn geweest.

Wie zijn je jeugdhelden?

“Optimus prime, die zat in de serie the Transformers, hij was de leider van de goede robots. Hij was krachtig, moedig, zelfopofferend en had doorzettingsvermogen. Hij was niet kapot te krijgen. Spiderman was ook een held van mij, zelfde eigenschappen, nog meer vechten. He-man, die was ook stoer, maar dat was een onduidelijk verhaal. En Bruce Lee, de vechtsporter.”

Allemaal action-heroes die niet kapot te krijgen zijn, veelal met een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Zij strijden voor het goede. Als we ervan uitgaan dat wij onze jeugdhelden kiezen hebben ze ook invloed op de vorming van onze identiteit. Onbreekbaarheid en niet kapot kunnen gaan was onderdeel van de identiteit van Jeroen. Dit beeld van deze jeugdhelden zou hem niet helpen om uit de burn-out te komen.

Ik vraag Jeroen wat zijn grootste held zou doen in het geval van burn-out klachten, “naar de robot-dokter gaan”.

Wat is je favoriete verhaal?

“Marvel’s Captain America: Civil War, The Avengers zijn superhelden. Ze zijn optimistisch, goedzakken, hebben doorzettingsvermogen en zijn onbreekbaar.”

Ik vraag Jeroen naar het hoger doel in zijn leven. Een favoriet verhaal geeft daarbij een inkijkje.

“Ik streef ernaar zo aangenaam en capabel mogelijk te zijn. Ik hoef mijn doel niet bij te stellen, maar ben het wel anders in gaan vullen zegt hij. Maat houden is ook onderdeel van het goede, anders ben je niet capabel en niet aangenaam. Voortdurend de held zijn leidt niet perse tot geluk. In mijn werk ben ik gelukkig als een ander groeit.”

Geluksensaties

Er is een nieuw verhaal. Jeroen geeft aan dat hij in de periode dat hij full-time burn-out was veel buiten was. Hij had toen geluksensaties.

“Ik heb gemerkt dat ik gelukkig ben als ik geen verplichtingen heb. Als ik de koeien zie dollen in de wei. Als ik buiten in het bos loop of  even op een bankje zit. Voortdurend de held zijn leidt niet perse tot geluk.”

Tip voor andere mensen die in de mentale kreukels zitten

“Hoe vager je de klachten omschrijft hoe meer onbegrip. Een vriend van mij zit nu in hetzelfde schuitje, soms loopt hij weg tijdens een uitstapje en zegt, het gaat niet meer. Ondanks mijn eigen burn-out verleden,  vind ik hem dan soms een aansteller. Als de persoon zelf zo goed mogelijk kan omschrijven wat er in je lichaam gebeurt en  ook kan vertellen wat er nodig is om zich beter te voelen dan snapt de omgeving je beter. “

En zegt Jeroen, zoek nieuwe helden, ik heb ze gevonden, gewoon in het dagelijks leven.